ابزاردقیق را تعریف کنید
ابزاردقیق در بسیاری از صنایع تعاریف متفاوتی دارد اما برداشت ما از ابزاردقیق در صنعت نفت، پتروشیمی، صنایع غذایی، شیمیایی، سرامیک و آجر و صنایع پرکاربرد در کشورمان به این شرح می باشد ، علم و یا تخصصی که از زیر مجموعه های علم کنترل و برق بوده و به بررسی و اندازه گیری پارامترهایی همچون دما ، فشار ، فلو ، سطح سیالات ، مقادیر PH و غلظت گازها می پردازند.کاربرد ابزاردقیق بسیار و بسیار در پروسه های مختلف به چشم می خورد.شناخت سنسورها، ترانسمیترها، دستگاههای اندازه گیری و کنترل کننده ها و انتخاب مناسب ترین تجهیزات در پروسه از وظایف مهندسین ابزاردقیق می باشد.شناخت تمام روشهای اندازه گیری دما ، اندازه گیری فشار ، اندازه گیری فلو ، اندازه گیری سطح سیالات شاید کار بسیار بیهوده ای باشد، زمانی شناخت و بررسی این موارد مهم می شود که هر کدام از روشها برای شرایط مختلف کاربرد دارد.
شناخت تجهیزات ابزاردقیق
- سنسورها
- ترانسمیترها
- ترانسدیوسر
- نمایشگرها
- کنترلر ها
- عنصر نهایی
تمام تجهیزات بالا از جمله تجهیزاتی می باشند که در یک پروسه کنترلی از آنها استفاده می شود به بیان ساده تر ابزاردقیق و تجهیزات آن در تمام پروسه های کنترلی نقشی بر عهده دارند در به معرفی و تعریف تک تک آنها می پردازیم.
سنسورها :
در تعریف کلی سنسور به هر وسیله ای که قادر به اندازه گیری و تبدیل کمیت های فیزیکی به الکتریکی باشد گفته می شود، وظیفه یک سنسور دما اندازه گیری مقدار دما و تبدیل آن به سیگنال الکتریکی می باشد،دما یکی از پرمصرف ترین پارامترهای مورد استفاده دز اتوماسیون صنعتی و ابزاردقیق می باشد.
کمیت های فیزیکی میتوانند موارد زیر باشند:
- دما
- رطوبت
- فشار
- وزن
- حجم
- مغناطیس
- و…
ترانسمیترها:
ترانسمیترها به طور کلی به تجهیزاتی گفته می شود که عمل اندازه گیری(سنسور) ، تبدیل و تقویت سیگنال ها را در یک مجموعه انجام میدهند.ترانسمیترها از تجهیزاتی هستند که در پروسه های بزرگ صنعتی کاربرد زیادی دارند زیرا فاصله ترانسمیترها از اتاق های کنترل بسیار زیاد بوده و فقط استفاده از ترانسمیتر است که در این شرایط منطقی به نظر می رسد.امروزه کاربرد سیگنالهای آنالوگی همچون ۴-۲۰ میلی آمپر در صنایع بزرگ بسیار کم رنگ تر شده است و از خصوصیات ترانسمیترها خروجی های دیجیتال به صورت پروتکل های صنعتی می توان اشاره کرد.خروجی هایی همچون پروفیباس – اترنت – اترکت – مدباس – فیلدباس – کن و… در این تجهیزات پرکاربرد هستند.
ترانسدیوسرها:
ترانسدیوسر ها در واقع مبدل های سیگنال های خروجی سنسورها به سیگنال های استاندارد هستند برای مثال استفاده از یک ترموکوپل با خروجی هایی در حد میلی ولت در صنعت کاملا اشتباه بود لذا در این مواقع میتوان از مبدل ترموکوپل به سیگنال ۰ – ۱۰ ولت استفاده کرد.ترانسدیوسر ها در کل یک مبدل هستند ولی شما قادر به این نیستید که خودتان یک سنسور را به آن متصل کنید زیرا این اتفاق در داخل کمپانی ها می افتد.
نمایشگرها:
برای نمایش مقدار پارامترهای اندازه گیری شده تجهیزات ابزاردقیق باید از نمایشگرهایی که ورودی های انها استاندارد می باشد استفاده کرد برای مثال برای نمایش مقدار فشار یک سنسور و یا مقدار دمای اندازه گیری شده توسط سنسور از نمایشگرهایی باید استفاده کرد که همان سنسور را پشتیبانی کرده و یا ورودی های استانداردی همچون ۰-۱۰ ولت ، ۴-۲۰ میلی آمپر را پشتیبانی می کنند.
کنترلرها:
مرحله بعد از اندازه گیری کنترل می باشد،فرض کنید شما در یک پروسه قصد کنترل دمای یک مخزن آب را دارید المانها و تجهیزاتی که برای این کار نیاز دارید به شرح زیر می باشد: کنترلر،ترانسمیتر دما و کنترل ولو که میزان انرژی گرمایشی را کنترل نماید که این انرژی میتواند حرارت آتش و کنترل ولو وظیفه کنترل گاز ورودی و یا انرژی تامین کننده می تواند گرمای بخار باشد که کنترل ولو مقدار دبی عبور بخار را کنترل میکند.
در پروسه بالا شما باید دمای اندازه گیری شده را از ترانسمیتر دریافت نمایید و کنترلر وظیفه کنترل مقدار انرژی گرمایشی را دارد که با میزان باز و بسته شدن کنترل ولو مقدار گرمای مخزن را کنترل می نماید.
عنصر نهایی :
همانطور که از نامش مشخص است مرحله آخر هر پروسه را عنصر نهایی انجام میدهد(البته اگر پروسه کنترل باشد) که در پروسه های مختلف این عنصر نهایی متفاوت می باشد شاید در یک پروسه عنصر نهایی یک کنترل ولو باشد،در پروسه ای دیگر یک موتور الکتریکی باشد،در پروسه ای دیگر جک های نیوماتیک و هیدرولیکی باشد و… عملگرها در واقع همان عنصر نهایی هستند.
10 دیدگاه
لعیا ذبیحی
با عرض سلام و خسته نباشید
بنده دانشجوی ارشد مهندسی شیمی هستم و برای یکی از پروژه هام که درباره کالیبراسیون ابزار دقیق دستگاه تست پیل سوختی هست نیاز به راهنمایی شما دارم.
سوال اول بنده درباره تجهیزات ابزار دقیق موجود در یک دستگاه تست پیل سوختی هست. طبق جستجوهام البته متوجه شدم که گویا فقط فلومتر و فلوکنترلر و رگلاتور فشار و سنسور دما در ابن دستگاه هست اما مایلم بدونم که اگر سنسور یا تجهیز دیگه ای هم هست بنده رو راهنمایی کنید.
سوال دومم این هست که من نحوه کالیبراسیون این تجهیزان رو چطور میتونم پیدا کنم؟ با توجه به این که مثلا برند Alicat رو فایل منوال فلومتر و کنترلز فشارش رو چک کردم و متاسفانه چیزی راجع به کالیبراسینونشون نبود و من هم باید حتما طبق سند و رفرنس یک برند نحوه کالیبراسیون رو بیارم.
با تسکر از پاسخ و راهنمایی شما
میلاد موسوی
سلام و عرض ادب
بنده اطلاعاتی در مورد دستگاه تست پیل سوختی ندارم. ولی در مورد اجزایی که در این دستگاه وجود داره اطلاعاتی در همین سایت موجود می باشد.
در مورد کالیبراسیون هم شما باید اصول کالیبراسیون رو فرابگیرید که با جستجوی به زبان انگلیسی در گوگل مطالب بسیاری پیدا خواهید کرد .
موفق و پیروز باشید
لعیا ذبیحی
ممنون
ببخشید میتونید مطلب یا سایتی رو بهم معرفی کنید که درباره استانداردهای کالیبراسیون پارامترهای مختلف باشه؟ و همینطور الگوریتم هایی که نشون دهنده خارج شدن یک ابزار از رنج کالیبره شده هست. ممنون
میلاد موسوی
سلام
به دلیل اینکه تخصص بنده کالیبراسیون نیست از این رو بهترین منابع برای این موضوع رو باهاشون آشنایی ندارم.
الگوریتمی برای کالیبره وجود نداره برای کالیبراسیون هر تجهیز از تجهیز مرجع استفاده میکنند.
مثلا اگر شما قصد کالیبراسیون ترانسمیتردما را داشته باشید ابتدا باید سنسور دما رو با یک سنسور دمای مرجع مقایسه کنید تا میزان خطای آن بدست بیاد.
بعد اگر قصد ۰ کردن خطا را دارید باید توسط کالیبراتورها ترانسمیترهای اونهارو تنظیم کنید
موفق و پیروز باشید
محمد
سلام …
ببخشید مهندس موسوی میخواستم اگه میشه لطف کنید و منو راهنمایی کنید .. راستش من دانشجو برق الکترونیک ترم سوم دانشگاه تهران مرکز هستم .. میخوام بغل درس خوندنم کار ی هم که به رشتم مربوط میشه یاد بگیرم تا بتونم پول خودم و دانشگامو دربیارم … از خیلیا پرسوجو کردم گفتند اتوماسیون صنعتی و ابزار دقیق که تا حدودی هم شبیه هم هستند خوبه واسه یاد گرفتن و کار … ولی نمی دونم از کجا باید شروع کنم ؟؟؟؟ با چه کتابی یا چه سی دی آموزشی یا چه آموزشگاه هایی باید برم ؟؟؟ مهندس تورو خدا شما اگه میتونید منو راهنمایی کنید … ممنون
میلاد موسوی
سلام و عرض ادب
دوست عزیز اجرای پروژه تو مواردی که فرمودید نیاز به تجربه کاری داره، متاسفانه خیلی از دوستان فقط برنامه نویسی PLC رو دوره دیدند و فکر میکنند میتونن یک پروژه رو راه اندازی و طراحی کنند من نظر این هست.
شما به دنبال مرکز و یا شرکتی برای گذروندن کارآموزی باشید تا بتونید تجربه کاری کسب کنید وگرنه یادگیری PLC و دیگر تجهیزات اتوماسیونی کار سختی نیست.
اگر سوال دیگه ای دارید در داخل گروه تلگرام بپرسید اونجا افراد بیشتری هستند که شاید بتونند بیشتر کمکتون کنند.
https://telegram.me/joinchat/BBV49DvAZlijXV1326nOKA
سجاد
با سلام خدمت اقای موسوی
با عرض پوزش،نیازمند مشورت با شما در زمینه ای هستم که متناسب با فضای سایت نیست در صورت امکان ممنون میشم ادرس ایمیلتون رو در پاسخ این نظر قرار بدید.
با تشکر
میلاد موسوی
سلام و عرض ادب
ایمیل های ارتباطی در قسمت پایین سایت موجود می باشد
ایمیل: Info[at]icesi.ir
ایمیل: Admin[at]icesi.ir
Kazem
سلام خدمت مهندس
ازعسلویه مزاحم میشم …
مدت شش ماه است درقسمت کامشینینگ ابزاردقیق کارمیکنم درحالت کلی انواع ترانسمیترها وولوها ازنوع دستی اتوماتیک وموتوری رو میشناسم وبا اصطلاحات پروژه ای اشنا دارم وشرکت مادر میخواد نیروی اماده به کار بگیره یک جزوه یا کتاب بتونم همه تجهیزات با هم مرور کنم جزییات کار معایب مزایا نوع کاربرد رو مطالعه کنم .
ممنون هستم اگرراهنمایی کنید.با تشکر
میلاد موسوی
سلام خوشبختم
کتابهای مهندس ماندگاری انتشارات قدیس به نظرم برای آموزش تمام این موارد کتاب های خوبی میتونه باشه.
مخصوصا کتاب “نمونه سوالات استخدامی” بسیار برای شرایط شما مناسب هست